Tytuł: Doktor Jekyll i pan Hyde
Autor: Robert Louis Stevenson
Wydawnictwo: Wydawnictwo Iskry
Miejsce i rok wydania: Warszawa 1985
Liczba stron: 59
Doktor Jekyll i pan Hyde (ang. Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde) to nowela autorstwa szkockiego powieściopisarza Roberta Louisa Stevensona. Po raz pierwszy została opublikowana w 1886 roku. Stevenson był jednym z głównych reprezentantów neoromantyzmu w Wielkiej Brytanii[1]. Za jego najważniejsze powieści, nie licząc noweli Doktor Jekyll i pan Hyde, uznaje się: Wyspę skarbów oraz Porwanego za młodu.
Utwór opowiada o angielskim prawniku, Gabrielu Uttersonie, który prowadzi dochodzenie w sprawie pewnego zdarzenia, z którym powiązany jest jego długoletni przyjaciel, doktor Jekyll. Nie byłoby w tej historii nic nadzwyczajnego, gdyby doktor Jekyll nie został skojarzony z niejakim panem Hyde’m – człowiekiem o możliwie najgorszym usposobieniu.
Akcja opowiadania dzieje się w Londynie, jednak nie wiemy dokładnie kiedy owe wydarzenia miały miejsce. Zostały podane tylko dwie pierwsze cyfry (18..). Możemy z tego wywnioskować, że owa historia mogła się wydarzyć w każdym czasie, co świadczy o uniwersalności tego dzieła. Książka została podzielona na dziesięć krótkich rozdziałów (Tajemnicze drzwi, Poszukiwanie pana Hyde’a, Doktor Jekyll jest spokojny, Morderstwo sir Danversa Crew, List mordercy, Osobliwy przypadek doktora Lanyona, Pod oknem, Ostatnia noc, Zeznanie doktora Lanyona, Pełna spowiedź Henryka Jekylla). Oprócz elementów kryminału, udało się autorowi wpleść do historii wątek fantastyczny, a także rozważania z dziedziny psychologii (dwoistość ludzkiej natury).
„Dochodziła dziewiąta rano. Pierwsza mgła jesienna zaczynała spowijać miasto. Z nieba spływały tumany czekoladowej barwy, ponieważ jednak wiatr szarpał je i rozpraszał nieustanni, oświetlenie było nader dziwaczne i pan Utterson oglądał z wlokącego się powozu wszelkie odcienie półmroku[2].”
Na co szczególnie warto zwrócić uwagę w tej noweli, to opisy pogody. Każda taka charakterystyka otaczającego nas miejsca pozwala nam poznać uczucia bohaterów. Mimo niewielkiej objętości, można w niej znaleźć liczne passusy dotyczące ludzkiej natury oraz współistnienia dobra i zła, gdzie każde z nich walczy o dominację nad naszą duszą.
„Człowiek jest zbiorowiskiem wielu niezależnych bytów […]. Człowiek zły szedłby własną drogą nie dręczony wyrzutami sumienia szlachetniejszego bliźniaka. Dobry kroczyłby prostą ścieżką cnoty i radował się zacnymi uczynkami nie cierpiąc i nie pokutując za grzechy nierozdzielnej z nim występnej części[3].”
Z tej krótkiej historii płynie bardzo ważne pytanie – czy powinniśmy przeciwstawić się złu od samego początku, czy może jednak pozwolić mu współistnieć obok Nas. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tej książki każdemu uda się odpowiedzieć na to pytanie.
[1] Neoromantyzm to kierunek artystyczny drugiej połowy XIX i początku XX wieku, nawiązujący do estetyki i twórczości epoki romantyzmu (nazywano go również „nowym romantyzmem"). W literaturze ugruntował się jako inna nazwa Młodej Polski oraz nurt popierający wybujały indywidualizm, kult jednostki i sztuki, zainteresowanie sferą duchową, niechęć do materializmu, idealizm, irracjonalizm, subiektywizm i mistycyzm oraz symbolizm jako środek ekspresji pisarskiej.
[2] R.L. Stevenson, Doktor Jekyll i pan Hyde, Warszawa 1985, str. 20.
[3] Ibidem, str. 47.
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz